حتی اگر اطلاعاتتان درباره زندگی مردم کره جنوبی محدود هم باشد، احتمالا میدانید که فرهنگ کره جنوبی ترکیبی شگفتانگیز از سنتهای هزارساله و جلوههای مدرن است. در این کشور، همچنان که احترام به خانواده و آیینهای سنتی هنوز در رفتار روزمره افراد مشهود است، موسیقی مدرن K-pop و صنعت سینما و ساخت سریالهای پرمخاطب کرهای هم تصویر تازهای از زندگی کرهایها به جهان ارائه میدهد. همین تضاد، کره جنوبی را برای گردشگران و علاقهمندان به فرهنگ، سرزمینی متفاوت میسازد.
در کره جنوبی، بسیاری از آیینهای سنتی همچنان در زندگی روزمره مردم حضور دارند. بر اساس مطالعهای در سال ۲۰۲۲، حدود ۸۶٪ از کرهایها مراسمهای مذهبی اجدادشان را هنوز به روال سابق در گورستانها برگزار میکنند و این نشاندهنده اهمیت بالای احترام به نیاکان و حفظ سنتهای کنفوسیوسی در فرهنگ کره جنوبی است.
در این صفحه به جنبههای گوناگون فرهنگ کره جنوبی میپردازیم تا ببینیم چطور کشوری کوچک توانسته فرهنگ خود را به پدیدهای جهانی تبدیل کند.
برای درک فرهنگ بومی کره جنوبی، باید اول از همه سراغ کنفوسیانیسم برویم. این اصطلاح اشاره به فلسفهای دارد که قرنهاست ستون اصلی روابط اجتماعی و خانوادگی در این کشور است. از دوران سلسله جوسئون، نئوکُنفوسیانیسم، نظام آموزشی و حکومتی کره را شکل داد و در رفتارهای روزمره مردم هم رسوخ کرد. در این نظام، ارزشهایی مثل احترام به بزرگترها، وفاداری به خانواده، هماهنگی در جمع و پایبندی به سلسله مراتب اجتماعی اهمیت ویژه دارند.
ریشههای تاریخی کنفوسیانیسم را هنوز هم به وضوح میتوان دید. مثلا، وقتی یک جوان کرهای در مقابل بزرگترش کمی خم میشود یا هنگام غذا منتظر میماند تا سالمند قبل از همه شروع کند، یعنی سنتها با گذشت زمان کمرنگ نشده و از بین نرفتهاند. مردان و زنان کرهای با گذشت سالیان دراز، همچنان در مراسمی مانند چوساک یا سال نو قمری، با آرامش و علاقه، مطابق با آنچه نیاکانشان توصیه کرده بودند، یاد عزیزان را گرامی داشته و سنتها را پاس میدارند.
یکی از نمودهای عینی فرهنگ کنفوسیانیسم، اهمیت زیاد «سن» در روابط اجتماعی است. در کره جنوبی، سن افراد تعیین میکند چطور باید آنها را خطاب کرد، چه ضمایری در صدا زدن آنها باید استفاده کرد و حتی چه رفتاری با این گروه سنی مناسب است. جوانترها در هر شرایطی، چه در محیط خانواده و چه در محل کار، باید به بزرگترها احترام بگذارند.
در مراسم سنتی کره، یکی از برجستهترین آیینها «پِی بَک» است. این آیین خانوادگی را بعد از مراسم رسمی برای معرفی عروس به خانواده همسر، کسب برکت از سالمندان و فرزندآوری برگزار میکنند. در پی بک که بخش مهمی از فرهنگ ازدواج در کره جنوبی است، زوج مقابل والدین زانو میزنند و با تعظیم ادای احترام میکنند.
چای یا شراب سنتی، هستههای خرما و بادام هندی که در این مراسم با آن پذیرایی میکنند، نماد فرزندان هستند و حتی ترتیب انتخاب این میوهها به عنوان یک شوخی رایج و نمادی از آینده فرزندان است. لباس رسمی هانبوک و هدیه دادن پاکتهای سفید پول از دیگر کارهای رایج در این مراسماند.
اگر یک وعده غذایی کرهای را همراه با مردم این کشور میل کنید، میبینید که افراد معمولاً با خوردن سوپ یا غذای مایع شروع به خوردن غذا میکنند. علاوه بر آن، در هنگام غذا خوردن، کاسهها را از روی میز بلند نمیکنند و با این کار احترام به غذا و میز را نشان میدهند.
هنگام استفاده از چاپستیک یا ابزارهای غذا خوردن نیز، کرهایها معمولاً از گذاشتن آنها به صورت عمودی در غذا خودداری میکنند. این عمل ممکن است به عنوان نشانهای از مرگ یا بدشانسی در فرهنگ کره جنوبی تعبیر شود.
کره جنوبی فرهنگ غنی و در عین حال خاصی دارد که در بسیاری از جوانب با سایر ملتها متفاوت است. دادن انعام یا tip که در سایر کشورها رایج و حتی گاهی لازم است، به طور سنتی در فرهنگ کره جنوبی مرسوم نیست و در بسیاری از موارد ممکن است آن را رفتاری نامناسب یا حتی توهینآمیز تلقی کنند. پس اگر در رستوران، سالنهای خدمات شخصی و تاکسی، موقع دادن انعام طرف مقابل از گرفتن آن امتناع کرد، به هیچ وجه اصرار نکنید.
در کنار رایجترین بخشهای فرهنگ زندگی در کره جنوبی که شامل سنتهای خانوادگی و مراسم باستانی میشود؛ بخش مهمی از جذابیت این کشور در ویژگیهای غیرمعمول و گاه شگفتانگیز آن است که برای بسیاری از گردشگران تازگی دارد. در واقع، اینها خردهفرهنگهاییاند که تصویری متفاوت از جامعه کرهای ارائه میدهند.
یکی از ویژگیهای جالب و در عین حال چالشبرانگیز فرهنگ کره جنوبی، شدت بالای تعهد کاری است. بسیاری از کارکنان شرکتها و ادارات حتی بعد از پایان ساعت اداری در شرکت میمانند یا همراه همکاران در مهمانیهای کاری موسوم به هوشیك (Hoesik) شرکت میکنند. این مهمانیها بخشی از فرهنگ سازمانی محسوب میشوند و حضور در آنها گاهی برای ایجاد اعتماد و هماهنگی تیمی ضروری است.
سبک زندگی و فرهنگا کار در کره موجب شده کره جنوبی در میان کشورهایی با بیشترین ساعات کار قرار گیرد، هرچند دولت در سالهای اخیر برنامههایی برای کاهش ساعات کاری و بهبود کیفیت زندگی اجرا کرده است.
کره جنوبی در سالهای اخیر به خاطر داشتن کافههای عجیب و خلاقانه شهرت پیدا کرده است. از کافههای گربه و سگ گرفته تا کافههای پرندگان و حتی کافههای درمانی که صرفاً محلی برای نوشیدن میانوعده و نوشیدنی نیستند، و بخشی از سبک زندگی جوانان کرهای و نحوه معاشرت آنها را به نمایش میگذارند.
معیارهای زیبایی در کره بسیار سختگیرانهاند، و شاید همین موضوع دلیل اصلی نرخ بالای عملهای زیبایی در کره است. پوست صاف، چشمهای درشت و زاویه استخوانهای صورت از ویژگیهای ایدئال زیبایی به حساب میآیند و افراد را به سمت جراحی پلاستیک سوق میدهند.
کره جنوبی به یکی از قطبهای جهانی جراحی پلاستیک است و آمارها نشان میدهد این کشور بالاترین نرخ جراحی زیبایی به نسبت جمعیتش را دارد. این موضوع بخش مهمی از فرهنگ فردی و اجتماعی کرهایهاست.
تا همین چند سال پیش، در کره جنوبی سیستم عجیب و غریبی برای محاسبه سن وجود داشت که به آن «سن کرهای» میگفتند. به این معنی که در فرهنگ کره جنوبی مرسوم بود نوزادان از بدو تولد یک ساله به حساب بیایند و همه افراد کشور در اول ژانویه یک سال به سنشان اضافه شود!
این موضوع در زندگی روزمره، مدرسه و حتی ارتش اثرگذار بود و باعث سردرگمی میشد. به همین خاطر، از ژوئن ۲۰۲۳ کره جنوبی تصمیم گرفت سیستم بینالمللی محاسبه سن را جایگزین آن کند. با این حال، در زندگی اجتماعی و فرهنگ عامه، همچنان خیلیها به روش قدیمی عادت دارند و آن را به کار میبرند.
در آشنایی با فرهنگ کره جنوبی گاهی به مواردی برخورد میکنید که زیادی خرافی و غافلگیرکنندهاند. مثلا، در این کشور، نوشتن نام افراد با جوهر قرمز را به عنوان یک تابو فرهنگی میدانند. این سنت ریشه در باورهای باستانی دارد که رنگ قرمز را با مرگ و بدبختی مرتبط میسازد.
جالب است بدانید که این باور به قدری در جامعه کرهای ریشهدار و جدی است که بسیاری از افراد از نوشتن نام دیگران با جوهر قرمز خودداری میکنند تا از بروز بدشانسی یا سوءتفاهم جلوگیری کنند.
اگرچه با سفر به کره جنوبی خیلی زود متوجه میشوید که کنفوسیانیسم در ساختارهای رسمی و خانوادگی آنها باقی مانده، اما نسل جوان کرهای در حال بازتعریف سلسله مراتب فرهنگی این کشورند. برای مثال، نوع احترام و ادای وظیفه تغییر کرده و شکلهای مدرنتری به خود گرفتهاند و در محیطهای کاری، تیمسازی جایگزین سطوح سخت سلسله مراتبی شده.
در فضای مجازی نیز، یاد و احترام به سالمندان گاهی با انتشار پستهای احساسی انجام میشود و امروزه در دوران بحرانی یا شلوغ، بعضی مراسم آیینی مانند مراسم یادبود نیاکان را حتی آنلاین برگزار میکنند.
در هر گوشه از فرهنگ کره جنوبی تضادها و همنشینیهای جذابی را میتوان دید که به شکلی پویا در زندگی روزمره جریان دارند. در عین حال، فضایی برای خلاقیت، نوآوری و تجربههای غیرمتعارف هم فراهم شده است؛ به این معنی که کره جنوبی فرهنگ متعادلی است که هم تاریخ را پاس میدارد و هم با شور و هیجان به نسل امروز و آیندهشان مینگرد.
برای اینکه در سفر به کره جنوبی بتوانید از زیباییهای طبیعی و آثار تاریخی لذت ببرید و همزمان تجربهای ملموس از هویت و سبک زندگی مردم این سرزمین کسب کنید، با کارشناسان تور کره جنوبی در آریاکیاسفر همراه شوید.
دیدگاه ها:
هنوز دیدگاهی برای این مقاله نوشته نشده است. اولین دیدگاه را شما بنویسید.