اسرار شهر پمپی درباره آن چه می‌گویند؟

شاید کمتر کسی بداند که در ایتالیا، به جز رم، ونیز و فلورانس، شهری وجود دارد که بعد از قرن‌ها مدفون بودن زیر خاکستر آتشفشان، دوباره سر از خاک بیرون آورد. اگر سراغ اسرار شهر پمپی ایتالیا برویم، با واقعیت‌های شگفت‌انگیزی روبرو می‌شویم که مرز میان افسانه و حقیقت را محو می‌کنند.

در سال ۷۹ میلادی، طی انفجار مهیب آتشفشان وزوو، جمعیت یک شهر با خانه‌هایشان در کسری از ثانیه به کام مرگ فرو رفتند و زیر خاک دفن شدند. این فاجعه، امروز پمپی را به یکی از خاص‌ترین جاذبه‌های باستان‌شناسی جهان تبدیل کرده است.

در ادامه، با حقایق شهر پمپی آشنا شوید و رازهای یکی از تمدن‌های رومی را از دل آن بیرون بکشید. اینجا شهری‌ست که مرگ، آن را برای همیشه زنده نگه داشت.

وقتی از اسرار شهر پمپی صحبت می‌کنیم، بیش از ۱۵۰۰ جسد سنگ‌شده را به یاد می‌آوریم که بعد از سال‌ها به همان شکل خود در لحظه مرگ، باقی مانده بودند. برای روایت حقایق شهر پمپی، باید لایه‌های خاک را کنار زد و با تاریخ به گذشته‌های خیلی دور سفر کرد.

 

تاریخ پر رمز و راز پمپی

 

در تاریخ، از شهر پمپی به عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز تمدن روم باستان یاد می‌کنند. تلفظ شهر پمپی در زبان ایتالیایی به صورت /ˈpɔmpei/ است و با تأکید بر بخش دوم کلمه به زبان می‌آید. موقعیت جغرافیایی این شهر که قدمتش به قرن هفتم پیش از میلاد بازمی‌گردد، در دامنه کوه آتشفشانی وزوو و در نزدیکی خلیج ناپل ایتالیاست. قبایل اوسک‌ها بنیان‌گذار شهر پمپی بودند و بعد از آن‌ها پمپی تحت سلطه یونانی‌ها، اتروسک‌ها و در نهایت امپراتوری روم درآمد و به شهری پررونق با جمعیتی بیش از  25000 نفر تبدیل شد.

خیابان‌هایی سنگفرش‌شده، نقاشی‌های دیواری تماشایی، خانه‌های مجلل و باشکوه، معابد، میدان‌ها و آمفی‌تئاتری بزرگ از ویژگی‌ها و امکانات پمپی ایتالیا بودند. اغلب ساکنان شهر را طبقه متوسط و اشراف تشکیل می‌دادند و همگی در ایتالیا به هنرمندی، تجارت‌پیشگی و رفاه شهره بودند. اما این شکوه و جلال، در یک روز به زیر خاک رفت.

در روز ۲۴ اوت سال ۷۹ میلادی، کوه وزوو که قرن‌ها خاموش و غیرفعال بود با لرزش‌های خفیف فعال شد و در یک آن با انفجاری مهیب، شهر را زیر خروارها خاک دفن کرد. پمپی در کمتر از ۲۴ ساعت زیر لایه‌ای ضخیم از خاکستر داغ و مواد مذاب آتشفشانی مدفون شد. نکته جالب در این داستان این است که هیچ چیز پمپی در این حادثه از بین نرفت و به فراموشی سپرده نشد، بلکه پمپی در دل خاک زنده ماند تا آن را دوباره کشف کنند.

 

 

کشف دوباره پمپی از زیر خاک

 

با بلایی که بر پمپی نازل شد، این شهر را تا قرن‌ها به فراموشی سپردند. در واقع، از پمپی تنها تپه‌ای در دامنه کوه باقی ماند که یک شهر زیر آن مدفون بود. اما در قرن هجدهم، کارگرانی که در حال ساخت کانال آبیاری بودند، به نقاشی‌های دیواری عجیبی رسیدند که نقطه عطف کشف دوباره پمپی بود.

باستان‌شناسان با حفاری بیشتر دریافتند که شهر پمپی تقریباً به همان شکلی که بوده، حفظ شده. بعدها، با استفاده از تکنیک‌های خاص حفاری و قالب‌گیری گچی، حتی اجساد شهر پمپی با همان چهره ترسان لحظه مرگ، بیرون کشیده شدند. هنوز هم باستان‌شناسان از مشاهده اجساد سنگ شده شهر پمپی که با جزئیاتی باورنکردنی در ژست‌های آخرین لحظات زندگی‌شان به کام مرگ رفته بودند، به عنوان تأثیرگذارترین و غم‌انگیزترین بخش‌ این تجربه یاد می‌کنند.

امروز، پمپی در ایتالیا مکانی برای بازدید گردشگران است که نشان می‌دهد زمان، حریف تمدن رومیان باستان، نشد و رازهای آن را برای نسل‌های بعد حفظ کرد.

 

 

جاذبه‌های شهر پمپی برای گردشگران و باستان‌شناسان

 

همین که به پمپی قدم می‌گذارید، انگار وارد صحنه‌ای از گذشته می‌شوید که زمان در آن متوقف شده. شهر مدفون شده پمپی، حالا یک سایت باستان‌شناسی مهم است که حتی برای گردشگران عادی که چیز زیادی از تاریخ روم باستان نمی‌دانند، حیرت‌انگیز است.

هنوز هم می‌توان در خیابان‌ها، خانه‌ها، مغازه‌ها و حتی گرافیتی‌های روی دیوارها، روایت زندگی مردمی را جستجو کرد که روزی زندگی شاهانه در آن داشته‌اند. در ادامه، مهم‌ترین جاذبه‌های پمپی را بشناسید و برای سفری در زمان خودتان را آماده کنید.

 

آمفی‌تئاتر پمپی  (Amphitheatre of Pompeii)

 

آمفی‌تئاتر، در روم باستان اهمیت ویژه داشته و قدیمی‌ترین آمفی تئاتر سنگی باقی‌مانده از آن دوران، متعلق به پمپی است. ظرفیت این مکان حدود ۲۰ هزار نفر است و نشانه‌ها حاکی از این است که اینجا صحنه نمایش‌های گلادیاتوری و جشن‌های بزرگ مردمی و حکومتی بوده است. طراحی این مکان به قدری مهندسی‌شده و دقیق است که حتی امروز هم بعد از صدها سال قابل استفاده و بهره‌برداری است. گردشگرانی که از آمفی تئاتر بزرگ پمپی دیدن می‌کنند، حس ایستادن روی سکوهای آن را وصف‌نشدنی می‌دانند.

 

 

خانه فاون  (House of the Faun)

 

شهر پمپی پر از خانه‌های مجلل با معماری باشکوه بوده، و یکی از بهترین نمونه‌های آن خانه فاون است. این مکان متعلق به خانواده‌ای اشرافی بوده و بیشتر به خاطر موزاییک مشهور "نبرد اسکندر"، باغ مرکزی و مجسمه فاون رقصان، شهرت پیدا کرده و به عنوان نمادی از شکوه هنر روم باستان در ایتالیا از آن یاد می‌کنند.

 

 

خیابان ابوندانتسا (Via dell’Abbondanza)

 

بعد از کشف دوباره پمپی از زیر آوار خاکستر، برقراری ساختمان‌ها و خیابان‌های آن به همان شکل سابق، شگفت‌انگیز بود. یکی از این خیابان‌های اصلی که با مغازه‌ها، حمام‌های عمومی، مجسمه‌های شهر پمپی، دیوارنوشته‌ها و خانه‌های زیاد احاطه شده و همچنان ویژگی‌های قبل از ویرانی را حفظ کرده، خیابان ابوندانتسا است. تازگی جریان زندگی در این خیابان به حدی است که رد پای گاری‌ها هنوز روی سنگفرش آن قابل مشاهده است، مثل اینکه هیچ اتفاق مهیبی هرگز در آن رخ نداده باشد.

 

 

معبد آپولو  (Temple of Apollo)

 

معابد پمپی از جاذبه‌های اصلی آن هستند. یکی از قدیمی‌ترین این معابد، معبد آپولو است که در کنار میدان فوروم شهر قرار دارد و موقعیت مرکزی آن نشان از اهمیت ویژه این عبادتگاه در زمان خود دارد. آپولو، خدای خورشید و هنرهاست و بر جایگاه دین و فرهنگ در روم باستان تاکید دارد.

 

 

حمام‌های استابیان  (Stabian Baths)

وجود یک سری حمام‌های عمومی با امکانات پیشرفته و سیستم گرمایشی زیرزمینی تحت عنوان حمام‌های استابیان، نشانی از اهمیت نظافت و آسایش در روم باستان است. اتاق‌های بخار یا سونای امروزی، وجود آب گرم و سرد مجزا، رختکن‌های بزرگ و تزئینات هنری و معماری هنرمندانه، از ویژگی‌های این مکان هستند که کاملا سالم مانده و سال‌ها زیر خاکستر حفظ شده. اینجا، یکی از نشانه‌های زندگی اشرافی در پمپی است که روزگاری رونق داشته و طی چند لحظه از هم پاشیده است.

 

 

معبد ونوس و ژوپیتر  (Temples of Venus and Jupiter)

 

در حاشیه میدان اصلی شهر، دو معبد دیگر وجود دارد که منسوب به ونوس، الهه عشق و زیبایی و نگهبان شهر، و ژوپیتر، پادشاه خدایان هستند. مرکز قدرت مذهبی پمپی این دو معبد بوده‌اند و هنوز بقایای ستون‌ها و هیبت آن دوران را حفظ کرده‌اند.

 

 

دیوارنوشته‌های پمپی (Graffiti)

 

یکی از بخش‌های مهمی که اطلاعات زیادی درباره زندگی قبل از ویرانی در پمپی می‌دهد، دیوارنوشته‌های شهر است. در جاهای مختلف شهر پمپی ایتالیا بیش از ۱۱٬۰۰۰ دیوارنوشته (graffiti) کشف شده که تصویری واقعی از حقایق شهر پمپی و زندگی روزمره، احساسات، شوخی‌ها و حتی سیاست‌های حکومتی این شهر باستانی ارائه می‌دهند.

جاذبه‌های فراوان دیگری در سایت باستانی پمپی وجود دارند که هر کدام به نوعی روایتگر زندگی خاص مردم در این شهر هستند. عده‌ای از باستان‌شناسان، کشف تنورهای پخت نان و شیرینی و قرص‌های نان کشف‌شده‌ای که در هنگام پخت منجمد شده بودند را انسانی‌ترین بخش از روایت شر پمپی می‌دانند، و عده‌ای دیگر در مجسمه‌های شهر پمپی به دنبال ناگفته‌های روم باستان هستند.

بسیاری از کشفیات این منطقه نشان می‌دهند که در شهر پمپی بدون سانسور درباره تمام ابعاد روابط انسان، حتی خصوصی‌ترین آن‌ها، صحبت می‌شده و رفاه و عیش در آن هیچ محدودیت و ممنوعیتی نداشته است.

 

 

آیا شهر پمپی ایتالیا قابل سکونت است؟

 

گردشگران معمولا اطلاعاتی درباره وضعیت سکونت در شهر pompeii ندارند و درباره وضعیت فعلی آن سوالاتی در ذهن دارند. این شهر باستانی، در حال حاضر هیچ سکنه دائمی ندارد و قابل سکونت نیست. در واقع، امروز پمپی به عنوان یک سایت میراث جهانی یونسکو محافظت می‌شود و بازسازی آن برای زندگی افراد و به عنوان منطقه مسکونی به دلایل زیادی ممنوع اعلام شده است. اهمیت تاریخی و فرهنگی منطقه، خطر فوران دوباره آتشفشان و عدم امکان بازسازی امکانات مدرن شهری در آن، از جمله این دلایل هستند.

 

 

چطور به شهر پمپی برویم؟

 

شهر باستانی پمپی ایتالیا در جنوب ایتالیا و حوالی ناپل واقع شده است. بهترین مسیر برای سفر به پمپی، از طریق قطار Circumvesuviana از ناپل است که طی حدود ۳۰ دقیقه شما را به ایستگاهی در چند قدمی ورودی سایت باستانی پمپی می‌رساند.

از شهر رم نیز، با قطار سریع‌السیر Frecciarossa یا Italo می‌توانید در کمتر از ۷۵ دقیقه به ناپل برسید و سپس با قطار محلی به پمپی بروید.

 

روایت اسرار شهر پمپی از زیر خاکستر

 

پمپی که قرن‌ها خاموش و مدفون در گوشه‌ای به فراموشی سپرده شده بود، امروز راوی قصه‌ی زندگی آدم‌های دو هزار سال پیش است. اسرار شهر پمپی را حالا می‌توان در هر گوشه از آن و با نگاه کردن به نقاشی‌های دیواری، معابد، آمفی‌تئاترها و حتی سنگفرش خیابان‌هایش کشف کرد. اگر روزی برای سفر به ایتالیا برنامه‌ریزی کردید، آشنایی با حقایق شهر پمپی را بخش مهمی از ماجراجویی‌تان بدانید و برای تجربه‌ای متفاوت از دنیای روم باستان، به آن سفر کنید.

ما در آریاکیاسفر با بهترین برنامه‌ریزی تورهای ایتالیا، این فرصت را فراهم می‌کنیم تا سفر به ایتالیا و پمپی برای شما به تجربه‌ای عمیق از لمس تاریخ و هنر تبدیل شود.