کسانی که تجربه سفر به ترکیه را داشتهاند، به احتمال زیاد در این کشور حداقل یک بار خوراک معروف کباب ترکی، باقلوا و قهوه ترک را امتحان کردهاند. اما واقعیت این است که آشپزی در این کشور وسیعتر از این نامهاست و برای تجربه گردشگری غذا در ترکیه نباید صرفا به معروفترین غذای ترکیه بسنده کرد.
از طرفی، هیچ غذایی به تنهایی نماینده کامل سفره ترکیه نیست و برای آشنایی با سبک آشپزی و غذاهای ترکی باید مجموعهای از طعمهای سنتی و مدرن را در نظر گرفت. در سال 2019، نشریه مطالعات گردشگری برزیل گزارشی منتشر کرد که نشان میداد متوسط هزینهای که گردشگران برای غذا در طول اقامتشان در ترکیه پرداختهاند، حدود ۵۷۵ دلار بوده که معادل ۱۸.۹٪ از بودجه کل سفر آنها بوده است.
در این صفحه به فلسفه هر یک از غذاهای معروف ترکیه میپردازیم تا ببینیم چرا معروف شدهاند و کجا میتوان بهترین نسخهشان را امتحان کرد.
اگر به لیست غذاهای ترکیه نگاه اجمالی بیندازید، تنوع بالایی از غذاها، دسرها و نوشیدنیها را در آن میبینید. این گستردگی و تنوع، فقط حاصل ذوق سرآشپزهای مدرن نیست؛ بلکه سیر تاریخی دور و درازی دارد که این سرزمین را به یکی از بهترین نقاط دنیا برای گردشگری غذا تبدیل کرده است.
یکی از تاثیرگذارترین دوران تاریخی که در فرهنگ غذایی ترکیه نقش پررنگی داشت، امپراتوری عثمانی بود که سفرهای متنوع از خود به جا گذاشت و هنوز هم در غذاهای ترکی ردپایش قابل مشاهده است. میراث این دوره، ادویههای شرق، تکنیکهای آشپزی ایرانی و عربی و روشهای پخت اروپای شرقی و مدیترانهای هستند که باعث شدند کبابها، دسرهای شیرین و حتی نانهای ساده ترکی رنگ و بوی خاصی داشته باشند.
وقتی درباره «غذای ترکی» حرف میزنیم، از فرهنگی حرف میزنیم که طی دورههای مختلف با طعمها و سبکهای مختلف شکل گرفته و امروز گردشگران این کشور را جادو میکند.
تا اینجا دانستیم که غذا در ترکیه بخشی از هویت و زندگی روزمره مردم است. چه در رستورانهای سنتی استانبول غذا بخورید، چه در دکههای خیابانی آدانا، هر کدام به نوعی راوی داستانی از تاریخ، فرهنگ و ذائقه محلی هستند. در ادامه، لیست معروفترین غذاهای ترکیه که باید در سفر به این کشور شگفتانگیز امتحان کنید را آوردهایم.
هیچ غذایی به اندازه دونر کباب نماد ترکیه نیست. برای تهیه این غذای معروف ترکیه، گوشت بره یا گاو را به صورت ورقهای روی سیخ عمودی چیده و به آرامی روی حرارت میچرخانند تا لایههای آن به خوبی بپزند. این شیوه پخت که از قرن نوزدهم در بورسا رایج شد، بعدها به شکلهای مختلف به اروپا و حتی ایران هم راه پیدا کرد.
در ترکیه دونر را معمولاً با نان لواش، سبزیجات تازه و ماست سرو میکنند. اگر به استانبول بروید، دکههای دونر را در هر خیابان پیدا میکنید، اما بهترین تجربه را در رستورانهای محلی بورسا میتوانید داشته باشید.
نام این غذا را از روی نام مخترعش «اسکندر افندی» انتخاب کردهاند. اولین بار، استاد اسکندر برشهای نازک گوشت دونر را روی نان پیتای محلی قرار داد و با سس گوجه داغ، کره آبشده و ماست چکیده آن را آماده سرو کرد. گردشگران ترکیه معتقدند این غذا حتی روح آنها هم سیر میکند!
تفاوت اصلی اسکندر با دونر در ترکیب سس و نان است، اما اصالت هر دو غذا به بورسا برمیگردد و به همین خاطر خیلیها بورسا را زادگاه بسیاری از خوشمزهترین غذاهای دنیا میدانند. شاید بد نباشد بدانید که اسکندر کباب معمولا گرانترین غذای ترکیه در میان کبابهاست، چون شامل گوشت و نان مخصوص است و حجم مواد اولیه و پیچیدگی سرو آن بیشتر است. در رستورانهای لوکس استانبول، قیمت اسکندر کباب معمولاً به ۴۵۰ تا ۶۰۰ لیر هم میرسد.
در جنوب ترکیه، شهری قرار دارد که به خاطر کباب تند و پر ادویهاش معروف است. آدانا کباب مسافران بسیاری را به شهر آدانا فرا میخواند تا برای آنها تجربهای متفاوت از غذای ترکیهای با گوشت چرخ کرده رقم بزند.
آدانا کباب را از گوشت چرخ کرده بره با فلفل قرمز محلی ورز داده درست میکنند. این گوشت را روی سیخهای پهن زغالی کباب کرده و در پایان، همراه با سبزی تازه، فلفل کبابی و نان لواش سرو میکنند. اگر عاشق غذاهای تند و تیز هستید، آدانا کباب ترکیه را حتما امتحان کنید.
مانتی، پیراشکی یا نوعی راویولی ترکی است که از خمیرهای کوچک پرشده با گوشت چرخ کرده درست میشود. این خمیرهای شکمپر را در آب یا بخار میپزند و روی آنها را با ماست و سیر و کره داغ آغشته به فلفل تزیین میکنند. مانتی، معروفترین غذای ترکیه در شهر قیصریه است که نشان میدهد آشپزی ترکی فقط به کبابها محدود نمیشود!
خیلیها پیده را پیتزای ترکی مینامند؛ چرا که مواد اولیه، طرز تهیه و حتی طعم آن مشابه پیتزاست. در واقع، پیده خمیری کشیده است که با مواد مختلف مثل گوشت، پنیر یا سبزیجات پر شده و در فر پخته میشود و این روزها به جز ترکیه، انواع مختلف آن را در کشورهای مختلف میپزند.
حتی اگر تا به حال به ترکیه سفر نکرده باشید، حتما در تصاویر فضای مجازی با سبک آشپزی و غذاهای معروف ترکیه استانبول آشنا شدهاید. یکی از تفریحات مردم محلی و گردشگران ترکیه، کافهنشینی و خوردن غذاهای خیابانی است و لاهماجون یکی از همین غذاهاست.
لاهماجون را از نان نازک و تردی درست میکنند که با مخلوط گوشت چرخ کرده، پیاز و ادویه پوشانده شده است. این غذای معروف ترکیه هم شبیه به پیدا است که فقط کمی در ظاهر و مواد اولیه با هم فرق دارند. اما هر دو در رستورانهای محلی و حتی در دکههای خیابانی پیدا میشوند و گاهی برای تهیه آنها باید در صف بایستید!
اگر به دنبال یک غذای ترکیهای با مرغ باشید، تاووک شیش پیشنهاد جذابی خواهد بود. تاووک شیش شاید معروفترین غذای ترکیه است که در رستورانهای خانوادگی و خانهها سرو میشود و غذایی کلاسیک به شمار میرود.
برای تهیه تاووک شیش ترکیه، تکههای مرغ را در مخلوطی از ماست، لیمو، روغن زیتون و ادویههایی مثل پاپریکا و زیره خوابانده و سپس روی سیخهای فلزی یا چوبی روی زغال کباب میکنند. نتیجه این فرآیند، گوشتی لطیف با عطر دودی است که همراه با برنج یا نان لواش و سبزیجات سرو میشود. تاووک شیش را میتوان یکی از سالمترین و در عین حال خوشطعمترین انتخابها برای کسانی دانست که کمتر گوشت قرمز میخورند.
یکی از غذاهای منحصر به فرد کاپادوکیا و آناتولی مرکزی، تستی کباب کوزهای است. روش درست کردن این غذا جالب و متفاوت است، چرا که گوشت و سبزیجات به جای طبخ شدن در ظروف مرسوم و روی اجاق گاز یا فر، در کوزه سفالی مهر و موم میشوند و روی آتش به آرامی میپزند. هنگام سرو، کوزه را جلوی چشم مشتری میشکنند تا بوی دلنشین خوراک آزاد شده و بخش مهمی از تجربه غذاخوردن از همین لحظه شکل بگیرد. این تجربه بیشتر از غذا، شبیه به یک نمایش فرهنگی در ترکیه است.
یکی از جذابیتهای غذاهای ترکیه این است که در عین سادگی، میتوانند بسیار لذیذ و سیرکننده باشند. گوزلمه، از همین خوراک ساده و بسیار خوشمزه است که آن را از نوعی نان نازک پرشده با موادی مثل اسفناج، سیب زمینی، پنیر یا گوشت درست میکنند. ترکها گوزلمه را روی ساج میپزند و بیشتر در وعده صبحانه یا به عنوان غذای خیابانی سرو میکنند.
اگر در فرهنگ غذایی ترکیه دسرها و نوشیدنیهای خاصش را نادیده بگیریم، بخش مهمی را از دست میدهیم. ترکها به اندازه کبابها و خوراکهای اصلی، به شیرینیهای پر شکر و نوشیدنیهای سنتی هم اهمیت میدهند که در ادامه سراغ خوشمزهترین آنها میرویم.
این روزها در هر کجای ایران هم که باشید میتوانید به راحتی به باقلوا ترکی دسترسی داشته و از شیرینی فروشیهای مختلف آن را تهیه کنید. اما نسخه غازی آنتپ ترکیه قطعا چیز دیگری خواهد بود! باقلوا ترکی که در جهان شناخته شده است، از لایههای خمیر نازک مخصوص با مغز پسته، گردو، بادام و سایر مغزیجات با شربت شیرین درست میشود.
یونسکو باقلوای غازی آنتپ را به عنوان بخشی از میراث فرهنگی ثبت کرده و این اتفاق، گواه روشنی از اهمیت و اصالت این شیرینی در دنیاست.
دسر گرم و کشداری که از رشتههای کادایف با پنیر ذوب شده در خیلی از کافهها سرو میکنند، کنوفه ترکی است. اگر میخواهید کونفه اصیل و با کیفیت را در ترکیه امتحان کنید، بهتر است به شانلی اورفا یا هاتای بروید و از این دسر لذیذ خاورمیانهای در بهترین حالتش لذت ببرید.
علاوه بر باقلوا ترکی، قهوه ترک هم با روش دمآوری مخصوص و فنجانهای کوچکش به عنوان میراث ناملموس یونسکو ثبت به ثبت رسیده است. قهوه ترک و چای در زندگی روزمره ترکها جایگاهی ویژه دارند و چه در استراحتهای نیمروزی، چه در میهمانیها، این نوشیدنی را در فنجانهای سنتی زیبا سرو میکنند.
در ترکیه، به سفره و غذا اهمیت زیادی میدهند. یکی از نشانههای این اهمیت، این است که هیچوقت وعده اصلی غذا را ناگهانی شروع نمیکنند. قبل از رسیدن به کبابها یا خوراکهای اصلی، میز غذای ترکی با بشقابهای کوچک و رنگارنگ پر میشود که شامل انواع پیش غذای ترکیه یا «Meze» است. این مزهها با هدف باز کردن اشتها و بخشی از فرهنگ معاشرت به حساب میآیند که گفتگوهای هنگاام غذا خوردن را هم طولانیتر میکنند.
حمص که در چند سال اخیر به سفرههای ایرانی هم راه پیدا کرده، ریشه در خاورمیانه و ترکیه دارد. ترکها نخود پخته، ارده، سیر و روغن زیتون را به عنوان پایه اصلی این پیش غذای ترکیه استفاده میکنند و با ترکیب آنها با یکدیگر خوراکی ساده و مقوی تهیه میکنند. معمولاً روی حمص را با پاپریکا یا دانه کنجد و لیمو تزیین میکنند تا از یکنواختی درآمده و لذیذتر شود.
اگر «کبه» عربی را امتحان کرده باشید، با دیدن ایچلی کوفته به یاد کبه میافتید. این پیش غذا پوستهای از بلغور با گوشت چرخ کرده و پیاز و ادویه است که بعد از سرخ یا آبپز شدن، بافت خارجی ترد و بافت داخلی لطیفی به خود میگیرد.
کدام گردشگر ایرانی را میشناسید که دلمه برگ مو را امتحان نکرده باشد؟ این پیش غذا که از قدیم در خانههای نیاکان ما رواج داشته، اصالتی ترک دارد. دلمه برگ مو در ترکیه هم به صورت گیاهی و هم گوشتی سرو میشود و در کنار ماست یا لیمو طعم خوشایندتری پیدا میکند.
برای تهیه بورک که از خوشمزهترین غذاهای ترکیه است، لایههای خمیر یوفکا را با موادی مثل پنیر فتا، اسفناج یا گوشت پر میکنند و سپس در فر یا روغن میپزند. بورک میتواند یک پیش غذای سبک باشد یا گاهی به عنوان یک وعده کامل و سیرکننده، سرو شود.
در آشپزخانههای ترکیه، گروهی از غذاها و پیش غذاها را طبخ میکنند که پایه اصلی آنها روغن زیتون و سبزیجاتی مثل بادمجان، کدو یا لوبیا سبز است. این پیش غذاها به صورت سرد سرو میشوند و طعم ملایمی دارند.
اگر به دیپها علاقه داشته باشید، تجربه خوردن چاجیک برایتان جالب خواهد بود. این پیش غذای ترکیه نوعی ماست ترکی همراه با خیار خرد شده، سیر و نعناع است که برای ما ایرانیها یادآور ماست و خیار است؛ با این تفاوت که رقیقتر از آن بوده و نوع ماست آن متفاوت است.
در سفر به ترکیه، بخش مهمی از شناخت این کشور با تجربه غذایی مسافران شکل میگیرد. به عبارت دیگر، برای درک تاریخ و فرهنگ ترکیه باید پای سفرهها و میزهای مختلف غذا بنشینید، معروفترین غذای ترکیه را امتحان کنید و طعمهای جدید را با داستانهایشان به خاطر بسپارید.
برای تجربهای واقعی و بدون دغدغه از این سفرههای رنگارنگ، با آژانس گردشگری آریاکیاسفر برنامه سفر به ترکیه را رزرو کنید و سفری بهیادماندنی داشته باشید.
دیدگاه ها:
هنوز دیدگاهی برای این مقاله نوشته نشده است. اولین دیدگاه را شما بنویسید.