فستیوال رنگ هند؛ تجربه‌ای متفاوت از شادی

اگر قرار است فقط یک جشن را در هند تجربه کنید، بهترین گزینه فستیوال رنگ هند است!

حتی با تماشای تصاویر این جشن هم می‌توان فهمید که فستیوال رنگ هند که هندی‌ها آن را «هولی» می‌نامند، جشنی سراسر رنگ و زندگی است. این مراسم را هر سال با آغاز بهار در سراسر کشور برگزار می‌کنند و آن را نماد پایان تاریکی، پیروزی خیر بر شر و شروعی تازه برای زندگی می‌دانند. اگر شما هم وسوسه شدید یکی از هزاران گردشگری باشید که از سراسر دنیا فقط برای لمس این لحظات بی‌تکرار راهی هند می‌شوند؛ اطلاعات لازم درباره فستیوال هولی هند را در این مطلب بخوانید.

بر اساس گزارش Ministry of Tourism, India, 2023 هر سال میلیون‌ها گردشگر خارجی در فستیوال رنگ هند شرکت می‌کنند. در چنین مراسمی شما تنها تماشاچی نیستید، بلکه در میان فرهنگ‌های متنوع با تمام حواستان غرق خواهید شد.  

 

فستیوال رنگ چیست؟

 

فستیوال رنگ یا جشن هولی (Holi) هند، یکی از کهن‌ترین و پرشورترین جشن‌های سنتی این کشور در فصل بهار است. این جشن هم یک مراسم مذهبی به حساب می‌آید و هم یک تجربه اجتماعی و فرهنگی بزرگ است که در آن مرزهای سنی، طبقاتی و حتی فرهنگی و زبانی معنا ندارند. در روز هولی، شهرها و روستاهای هند به صحنه‌ای شورانگیز از بازی‌های رنگی تبدیل می‌شوند و مردم با رنگ‌های پودری و آبرنگی یکدیگر را رنگ‌آمیزی می‌کنند!

 

 

زمان برگزاری فستیوال هولی هند چه روزی است؟

 

اگر برایتان سوال است که جشن هولی چه تاریخی است، باید بدانید که روز برگزاری هولی را بر اساس تقویم هندویی تعیین می‌کنند و آن را در ماه مارس (اسفند تا اواسط فروردین) و در روز ماه کامل (پورنیما) جشن می‌گیرند. تاریخ جشن رنگ هند هر سال تغییر می‌کند، اما همیشه با پایان زمستان و آغاز بهار طبیعی مصادف است؛ چرا که در اصل نمادی از پایان سرما و تاریکی و خوش‌آمدگویی به گرما، رویش و نور تلقی می‌شود. جشن رنگ هند 2025 در روزهای و ۲۴ اسفند ۱۴۰۳ برگزار شد و مردم با رنگ و رقص و پایکوبی به استقبال سال جدید رفتند.

 

جشن رنگ هولی در هند چطور برگزار می‌شود؟

 

آیین فستیوال رنگ هند، دو روز است. هندی‌های هر سال این مراسم را در دو روز متوالی برگزار می‌کنند و اگر شانس داشته باشید که در آن شرکت کنید، در هر روزی حال و هوای متفاوتی تجربه خواهید کرد.

 

روز اول: هولی‌کا داهان  (Holika Dahan)

 

 
شب قبل از جشن رنگ، مردم آتشی بزرگ برپا می‌کنند تا داستان اساطیری پیروزی خیر بر شر را زنده نگه دارند. در این مراسم که مقدمه آن اجرای آیین‌های سنتی است، نماد «هولیکا» را در آتش می‌سوزانند. این مراسم بیشتر جنبه عبادت دارد و برای خانواده‌ها یک سنت دیرینه و پاسداشتنی است.

 

 

روز دوم: رنگوالی هولی  (Rangwali Holi)

 

روز دوم همان روزی است که در دنیا به‌ عنوان «فستیوال رنگ هند» معروف است. در روز دوم از صبح زود خیابان‌ها پر از گروه‌های مردم از قشرهای مختلف می‌شود که با رنگ‌های پودری، بادکنک‌های رنگی، سطل‌ها و اسپری‌های رنگ با یکدیگر روبرو می‌شوند و با رقص و آواز به شادی می‌پردازند و سرودهای بومی خود را می‌خوانند. کودکان، سالمندان، توریست‌ها و حتی مغازه‌داران هندی در این مراسم پرشور شرکت می‌کنند.

 

آیا فستیوال رنگ هند فقط مخصوص هندوهاست؟

 

اگر تاریخ جشن رنگ هند را موشکافی کنید، به ریشه‌های مذهبی خواهید رسید. با این وجود، هولی را امروز به عنوان یک جشن ملی و فرهنگی در هند می‌شناسند که هندو، مسلمان، سیک و مسیحی همه با هم در آن شرکت می‌کنند. همین ویژگی، فستیوال رنگ هند را به یکی از جامع‌ترین و مردمی‌ترین فستیوال‌های جهان تبدیل کرده است. به عبارت دیگر، در اینجا نه‌ تنها اختلاف عقاید و تفاوت‌های فرهنگی جایی ندارد، بلکه دوستی‌های تازه هم شکل می‌گیرند.

 

پیشینه تاریخی فستیوال رنگ هند

 

جشن رنگ هولی هم مانند رسوم دیگر هند، معنا و مفهومی دارد و صرفا به آیین‌های رنگ‌پاشی یا شادی‌های بهاری خلاصه نمی‌شود. این فستیوال، بازتابی از لایه‌های اسطوره‌ای و مذهبی در فرهنگ هندی است که بیش از چهار قرن است که در حافظه جمعی هندی‌ها جا خوش کرده در ادامه، بخش‌هایی از ریشه اساطیری و مذهبی این مراسم را آورده‌ایم.

 

 

افسانه اول: پراهلادا و هولیکا

 

مهم‌ترین روایتی که درباره جشن رنگ هولی در هند نقل می‌کنند، مربوط به پراهلاداست. پراهلادا شاهزاده‌ای جوان و مؤمن به خدای ویشنو است که پدرش شاه ظالمی بود. پادشاه که خود را خدا می‌پنداشت، پراهلادا را به‌ خاطر سرپیچی از فرمان پرستش خود به مرگ محکوم کرد. هولیکا، خواهر شاه هم مأمور شد پراهلادا را در آتش بسوزاند. اما در کمال شگفتی، پراهلادا از آتش جان سالم به در برد و هولیکا در آن سوخت و جان داد. این داستان، بیانگر پیروزی حقیقت، ایمان و نیکی بر ظلم و کفر شر است.

 

افسانه دوم: کریشنا و رادا

 

در بعضی از روایات هندی که از گذشته‌های دور سینه به سینه نقل می‌شده، هولی یا همان فستیوال رنگ با عشق افسانه‌ای کریشنا و رادا نیز پیوندی دارد. کریشنا که رنگ پوستش تیره بود، از تفاوت رنگ خود با معشوقه‌اش رادا ناراحت بود. مادرش برای دلگرمی به او گفت می‌تواند صورت رادا را با رنگ بپوشاند تا با هم یک‌رنگ شوند. از همین روایت، رسم رنگ‌پاشی به عنوان نشانه‌ای از عشق، صمیمیت و حذف تفاوت‌ها شکل گرفت.

 

 

ریشه‌های آیینی و نمادین

 

عده زیادی از هندی‌ها، هولی را جشن برداشت محصول و آغاز فصل کشت جدید می‌دانند. به ویژه در مناطق روستایی، هولی را فرصتی برای نیایش باروری زمین، شکرگزاری از طبیعت و گرامیداشت چرخه زندگی می‌دانند.

برخلاف تصور عمومی، هولی آیینه‌ای از باورهای عمیق، نمادهای اساطیری کهن در هند و داستان‌های قدیمی است که شناخت آن‌ها، درک ما را از این فستیوال ارتقا می‌دهد.

 

خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های مخصوص فستیوال هولی

 

هولی فقط جشن رنگ نیست، جشن طعم‌ها و عطرها هم هست. در کنار فضای پرهیاهوی خیابان‌ها و بازی‌های رنگی، آشپزهای هندی هم به جذابیت جشن اضافه می‌کنند و خوراکی‌های سنتی از جمله غذا و شیرینی برای فروش طبخ می‌کنند. در ادامه با محبوب‌ترین خوراکی‌های مخصوص هولی آشنا می‌شویم.

 

گوجیا  (Gujiya)

 

گوجیا نوعی شیرینی نیم‌دایره‌ای است که با آرد سفید تهیه شده و داخل آن مخلوطی از شیر خشک، نارگیل، بادام، هل و شکر وجود دارد. بیشتر هندی‌ها این شیرینی را به عنوان خوراکی سنتی می‌پزند و در میهمانی‌ها سرو می‌کنند.

 

داهی بالا (Dahi Bhalla)

 

داهی بادا یک خوراک خنک و لذیذ است که از عدسی سرخ‌شده تهیه می‌شود که در ماست خنک آن را غلتانده‌اند. این خوراک همراه با ادویه‌جات خاص، سس تمرهندی، نعناع و زیره سرو می‌شود.

 

پاکورای سبزیجات

 

این غذا یکی از خوراک‌های محبوب خیابانی است که در شهرهای بندری و جنوبی ایران هم آن را دیده‌اید. این غذا ترکیبی از سبزیجات مثل پیاز، جعفری و اسفناج است که همراه با آدر نخودچی خمیر و سرخ کرده‌اند. این اسنک سبک و خوش‌طعم، معمولاً با سس‌های تند مصرف می‌شود و در روز هولی در بازارها و خانه‌ها به‌وفور آن را می‌بینید.

 

تاندای (Thandai)

 

بدون شک، تندای معروف‌ترین نوشیدنی است که در تور جشن رنگ هند آن را همه جا می‌بینید. این نوشیدنی را از ترکیب شیر، بادام، دانه‌های خشخاش، فلفل سیاه، هل، گلاب و گاهی زعفران تهیه می‌کنند و عطر و طعم فراموش نشدنی دارد.

 

 

فستیوال رنگ هند در کدام شهر است؟

 

جشن هولی یک جشن ملی مذهبی بزرگ است که در سراسر هند برگزار می‌شود، اما بعضی شهرها هستند که این فستیوال را با شکوه بیشتری برگزار می‌کنند. سبک خاص و رنگی این شهرها منحصر‌به‌فرد است و به همین خاطر، انتخاب مقصد مناسب می‌تواند تجربه شما از هولی هند به یکی از خاص‌ترین خاطرات سفرتان تبدیل کند. در ادامه ما سه مقصد محبوب فستیوال رنگ هولی را معرفی می‌کنیم.

 

مَتورا (Mathura)

 

متورا شهر مقدس و زادگاه خدای هندو، کریشنا است. جشن‌ها در این شهر طولانی و پرشور برگزار می‌شود و مراسم مختلف در معابد، خیابان‌ها و حتی کوچه‌های قدیمی با طبل، سرود و بازی‌های خاص همراه هستند.

 

جیپور (Jaipur)

 

در جیپور، فستیوال رنگ جلوه‌ای از هنر، معماری و فرهنگ سلطنتی دارد. کاخ‌ها، میدان‌ها و باغ‌های این شهر در فستیوال رنگ به صحنه‌های پرشور رنگ‌پاشی و جشن‌های موسیقی تبدیل می‌شوند. تور جشن رنگ هند برای گردشگران خارجی در این شهر، با لباس‌های سنتی، رقص‌های فولکلور و نوشیدنی‌های محلی خاطرات خوشی به جا می‌گذارد.

 

 

دهلی (Delhi)

 

پایتخت هند، یک مقصد تمام عیار برای شرکت در جشن رنگ هند است. در جای‌جای این شهر، مراسم‌های مختلفی برگزار می‌شود و برای گردشگرانی که دنبال تجربه امن‌تر و سازمان‌یافته‌تر هستند، تجربه ایدئالی رقم می‌زند.

بسته به روحیه، سلیقه و هدفی که شما از سفر به هند دارید، می‌توانید میان مقاصد سنتی مثل متورا و مقاصد توریستی‌تر مثل دهلی و جیپور، یکی را انتخاب کنید. آریاکیاسفر، مجری مستقیم تورهای خارجی، تور ویژه فستیوال رنگ هند را برای هرکدام از این مقاصد طراحی کرده که می‌توانید بهترین گزینه را متناسب با سلیقه و بودجه خود انتخاب کنید.

 

نکات مهم شرکت در فستیوال رنگ هند

 

با تماشای عکس‌های فستیوال هولی، حتما این سوال برایتان پیش می‌آید که این پاشیدن رنگ روی پوست و صورت خطرناک نیست؟ شرکت در هولی به شرطی می‌تواند یکی از به‌یادماندنی‌ترین تجربه‌های زندگی‌تان باشد که با آمادگی کامل وارد آن شوید! هولی هند با ازدحام، هیجان و آداب محلی همراه است و دانستن نکات مهم آن می‌تواند سفر شما را ایمن‌تر و دل‌نشین‌تر کند.

 

 

لباس مناسب بپوشید

 

لباس‌هایی بپوشید که هم سبک و راحت باشند و هم اگر رنگ از روی آن‌ها پاک نشدف غصه نخورید!

 

از پوست، موها و صورتتان مراقبت کنید

 

قبل از شروع جشن رنگ هولی، پوست صورت و دست‌هایتان را با کرم مرطوب‌کننده یا وازلین کمی چرب کنید تا رنگ‌ها راحت‌تر پاک شوند. همچنین استفاده از روغن نارگیل یا روغن زیتون روی موها باعث می‌شود رنگ درون موها نفوذ نکند.

برای مراقبت از چشم‌ها حتماً عینک آفتابی بزنید و لنز چشم را در چنین روزی فراموش کنید. دهان و بینی را هنگام پاشش رنگ‌ها بپوشانید.

 

مواظب موبایل و وسایل الکترونیکی باشید

 

تلفن همراه، دوربین و لوازم دیجیتال را داخل کیسه‌های ضدآب یا پلاستیک زیپ‌دار قرار دهید. رنگ‌ها به‌سادگی به داخل دستگاه‌ها نفوذ کرده و به آن آسیب خواهند زد.

 

رفتار متناسب با فرهنگ منطقه داشته باشید

 

در بعضی از مناطق، تماس بدنی یا پاشیدن رنگ روی غریبه‌ها مخصوصا خانم‌ها، برای مردم محلی خوشایند نیست. بهتر است از راهنمای تور خود کمک بگیرید و احترام و فاصله را رعایت کنید.

فستیوال رنگ هند، جشن زندگی

 

هرچه بیشتر درباره هولی بخوانید و بشنوید، بیشتر می‌فهمید که هولی یک تجربه عمیق فرهنگی است که مرز زبانی، نژادی، مذهبی و فرهنگی نمی‌شناسد. آدم‌ها هرچه که باشند در کنار هم شادند، در خیابان می‌رقصند، رنگ می‌پاشند و می‌خندند. آژانس آریاکیاسفر با تورهای تخصصی و همراهی راهنمایان باتجربه، این فرصت را برای شما فراهم کرده تا بخشی از فستیوال رنگ هند باشید. برای اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره، با ما در تماس باشید.